💧 Sürücü Ile Motora Yol Verme

İstanbul Beşiktaş'ta kaldırımın dar bir bölmesinde motosikletli sürücü ile karşılaşan yaya sürücüye yol vermek istemedi. Motosikletin kaldırımda gidemeyeceğini belirten yaya bir süre sürücü ile tartıştı. qBMM781. Haberler Yaşam Sarıyer'de ilginç yol verme tartışması Kurye kaputun üstüne yattı İstanbul Sarıyer'de bir kadın sürücü ile kurye arasında yol verme tartışması yaşandı. Otomobil manevra yaparken motora çarptığı iddiasıyla kurye motorundan inerek otomobilin kaputunun üzerine uzandı. O anlar kameralara yansıdı... 1201 - Son Güncelleme 1257 İstanbul Sarıyer'de bir kadın sürücü ile kurye arasında yol verme tartışması yaşandı. Olay, geçtiğimiz haftalarda Sarıyer'de meydana geldi. İddiaya göre, kadın sürücü ve motokurye arasında yol verme tartışması çıktı. KURYE KAPUTUN ÜSTÜNE YATTI Otomobil manevra yaparken motora çarptığı iddiasıyla kurye motorundan inerek otomobilin kaputunun üzerine uzandı. Kadın sürücü ise otomobili sürmeye devam etti. Daha sonra aracından inerek kuryeye, "iner misin şu arabamdan, arabamdan iner misin? sen benim önüme kırdın" diye bağırdı. İlerleyen dakikalarda ise çevredeki vatandaşların da araya girmesiyle olay fazla büyümeden kapandı. O anlar ise saniye saniye bir vatandaşın kamerasına yansıdı. Ac motor sürücüsünü montaj ederken şunlara dikkat edin * Sürücü hasar görmüşse veya herhangi bir bileşeni eksikse monte etmeyin veya çalıştırmayın. Bu, elektrik çarpmasına veya yangına neden olabilir. Lütfen, tamir için bölgenizdeki satış temsilcisine danışın. Tamir için bölgenizdeki satış temsilcisini arayın. * Cihazın yakınına herhangi bir yanıcı nesne koymayın. Arıza nedeniyle çıkabilecek bir alev yangına yol açabilir. * Sürücü’yü suyla veya başka sıvılarla temas edebileceği bir yere monte etmeyin. * Cihaz, bu kullanım kılavuzunda tanımlanan ortam koşullarında kullanılmalıdır. Cihazın başka herhangi bir koşulda kullanılması arızaya yol açabilir. * Sürücü’yü bir metal levha üzerine monte edin. Arka panel çok ısınır. Cihazı yanıcı bir nesne içine yerleştirmeyin; bu, yangına yol açabilir. * Cihazı ön panel kapağı çıkarılmış olarak çalıştırmayın. Bu, elektrik çarpmasına yol açabilir. Aksi takdirde,elektrik çarpma riski oluşabilir ve ölüme veya ciddi yaralanmaya sebebiyet verebilir. * Cihaza sistem spesifikasyonlarına uygun bir acil durdurma aygıtı takılmalıdır örneğin, giriş gücünü kapama ve ardından mekanik fren kavraması. Çalışma, tek başına sürücü tarafından hemen durdurulamaz; dolayısıyla kaza veya yaralanma riski söz konusudur. * Sadece Toshiba tarafından belirtilen opsiyonlar kullanılmalıdır. Başka herhangi bir opsiyonun kullanılması kazaya neden olabilir. * Elektrik tesisatı uzman bir kişi tarafından yapılmalıdır. Giriş gücünün uzman olmayan bir kişi tarafından bağlanması, yangına veya elektrik çarpmasına yol açabilir. * Çıkış terminallerini motor tarafı doğru şekilde bağlayın. Eğer faz sırası yanlışsa, motor ters yönde çalışacaktır. Bu durum yaralanmaya yol açabilir. * Kablo bağlantıları montajdan sonra yapılmalıdır. Eğer kablo bağlantısı kurulumdan önce yapılırsa, yaralanma veya elektrik çarpmasına yol açabilir. * Kabloları bağlamadan önce aşağıdaki işlemler uygulanmalıdır. Giriş gücünü tamamen kapatın. Ac motor hız kontrol sürücüleri Bir çok makinada bulunmasının kolay olması,kontrolünün basit ve tamirinin mümkün olmasından dolayı özellikle küçük ve orta güçlerde ac motor kontrolü için standart ac motorlar kullanılır. Ac sanayii motorlarının 2 ve 4 kutuplularında 3 kW dahil, 6 kutuplularında 2,2 kWdahil kadar olanları 220V/Y380V gerilimlidir genelde. Daha büyük güçlü olanlara 380 V gerilimlidir. Hız kontrol cihazları genel olarak 200-240 V AC bir faz girişli veya 380-480 V AC üç faz girişli olarak yapılır. Cihazın çıkış gerilimleri anma değerleri, giriş gerilimleri değeridir. AC motorlar sürücüye nasıl bağlanmalıdır? Giriş gerilimi, bir faz 220 V 50 Hz’li cihazın, çıkış gerilimi anma değeri, üç faz 220 V,50 Hz’dir. Bu cihazda; etiketinde 220 V/Y 380 V, 50 Hz yazılı motorlar üçgen bağlı olarak çalıştırılır. Böyle motorların klemens bağlantısı yıldız Y bağlıdır. Yıldız Y köprüsü sökülerek, üçgen D köprüleri yapılmalıdır. Giriş gerilimi, üç faz 380 V 50 Hz’li cihazın, çıkış gerilimi anma değeri üç faz 380 V 50 Hz’dir. Bu cihazda etiketinde D 220V/Y 380 V 50 Hz, yazılı motorlar yıldız bağlı olarak;etiketinde D 380 V yazılı motorlar, üçgen bağlı olarak çalıştırılır. Hız kontrol cihazlarında, aşırı yük, aşırı akım, düşük ve aşırı gerilim, aşırı sıcaklık, kısa devre vb. korumalar bulunmaktadır. Böylece bir arıza anında cihaz devre dışı kalacağından, cihaz ve motor koruması yapılmış olur. İnverter sürücüleri ile ac motorlara yol vermek Günümüzde, yerli ve yabancı imalatcılarının üretmiş olduğu birçok ac motor sürücü cihazı bulunmaktadır. Bu türlü sürücülerle ile uygulama yapacaksanız, öncelikli olarak bu sürücülerin kullanım kılavuzlarındaki parametre ayarlarını ve ana güç bağlantılarını dikkate alarak montaj yapmanız gerekmektedir. Bu kullanım kılavuzlarında ac sürücünün kumanda kabloları ile ilgili bağlantı şemalarıda mevcuttur. Sürücünün işlevsel ve yapısal özellikleri, montaj ve bağlantı şemaları, cihazla ilgili ayarlar ve giriş paremetrelerinin listesi, kurulumunda ve çalıştırılmasında dikkat edilecek hususlar gibi birçok konuda bilgi bulunmaktadır. Ac motor sürücüsü ile asenkron motorun devir ayarı yapılırken, önce motor etiketine uygun invertör seçilmelidir. Standart çalışma şekli uygulanacak ise invertörün faz giriş uçlarından şebeke gerilimi uygulanır. Daha sonrada cihazla motor arasındaki iletkenler bağlanır. Çalışma şekline uygun olarak motorla ilgili paremetreler, cihaza dikkatlice sırayla girilir. * En az on dakika bekleyin ve şarj lambasını kontrol ederek söndüğünden emin olun. * DC gerilimi ölçebilen 800 VDC veya üzeri bir test cihazı kullanarak, DC ana devrelerine PA-PC arası nda verilen gerilimin 45V veya daha az olduğundan emin olun. Eğer bu işlemler doğru şekilde yapılmazsa, kablo bağlantısı elektrik çarpmasına yol açacaktır. * Terminal tablosu üzerindeki vidaları belirtilen tork değerinde sıkın. Vidaların belirtilen tork değerinde sıkılmaması yangına yol açabilir. * Giriş gücü geriliminin, anma değerleri etiketi üzerinde yazan nominal güç geriliminin +%10, -%15 aralığında olduğundan emin olun sürekli işletimde yük %100 olduğunda ±%10. Eğer giriş gücü gerilimi, nominal giriş geriliminin +%10, -%15 sürekli işletimde yük %100 iken ±%10 aralığı nda değilse, yangın oluşabilir. * Toprak, emniyetli şekilde bağlanmalıdır. Toprak bağlantısının emniyetli şekilde yapılmaması, bir akım kaçağı veya arıza oluştuğunda elektrik çarpmasına veya yangına yol açabilir. * Çıkış motor tarafı terminallerine, yerleşik kondansatörlere sahip olan gürültü filtreleri veya dalga emiciler gibi cihazlar bağlamayın. Bu, yangına yol açabilir. * Motor durdurulsa bile, sürücü’ye elektrik gücü giderken sürücü terminallerine bağlantısı varken sürücü terminallerine dokunulması elektrik çarpmasına yol açabilir. * Elleriniz ıslakken düğmelere dokunmayın ve sürücü’yü ıslak bir bezle temizlemeye çalışmayın. Bu tür uygulamalar elektrik çarpmasına yol açabilir. * Yeniden deneme fonksiyonu seçildiğinde alarm-durma halindeki motora yaklaşmayın. Motor aniden tekrar çalışabilir ve yaralanmaya neden olabilir. Örneğin, motora bir kapak takmak suretiyle, motor beklenmedik şekilde çalıştığında kazalara karşı güvenlik önlemleri alın. * Giriş gücünü ön kapağı taktıktan sonra açın. Cihaz bir dolap içine monte edildiğinde ve ön kapak çıkarılmış olarak kullanıldığında, daima ilk olarak dolap kapaklarını kapatın ve daha sonra gücü açın. Eğer ön kapak veya dolap kapakları açıkken güç açılırsa,elektrik çarpması meydana gelebilir. * Arızadan sonra sürücü’yü tekrar ayarlamadan önce işletim sinyallerinin kapalı olduğundan emin olun. Eğer işletim sinyali kapatılmadan önce sürücü tekrar ayarlanırsa, motor aniden tekrar çalışarak yaralanmaya neden olabilir. HIZ KONTROL CİHAZI VE HIZ KONTROL CİHAZI YARDIMCI AKSESURALARI Motorun üçgen bağlantı şekli Ac sürücünüz 220 volt girişli ise motorunuzun klemens bağlantısı yan taraftaki şekil gibi olmalıdır. >>>>>>>>>> Aksi takdirde Motor yüke binmez ve olduğu yerde kalır. Önemli not Bu bağlantı yerli üreticilerin standartlarına göredir. Aslında bağlantı şekli motor etiket bilgilerine göre yapılmalıdır. Motorun yıldız bağlantı şekli Ac sürücünüz 380 volt girişli ise motorunuzun klemens bağlantısı yan taraftaki şekil gibi olmalıdır. >>>>>>>> Aksi takdirde Motor yanar. Genelde 5,0 hp üstü motorlarda bu bağlantı üçgen olmaktadır. Önemli not Bu bağlantı yerli üreticilerin standartlarına göredir. Aslında bağlantı şekli motor etiket bilgilerine göre yapılmalıdır. Ac motor kontrol sürücülerine motor bağlarken lütfen aşağıdaki şemalara dikkar ediniz. Üçgen bağlantı motor klemensi Yıldız bağlantı motor klemensi Motor kontrol sürücülerinde elektriği kesseniz bile enerjili kalmaya devam eder minimum 1 dakika Mutlaka dikkate alınacak diğer unsurlar !! Yıldız üçgen yol verme devrelerinde bildiğimiz gibi üçgen çalışma gerilimi şebeke gerilimine eşittir. Eğer üçgen çalışma gerilimi eşit olmayan Asenkron motorlara oto trafosu ile yol şebekeden çektiği akım motorun çektiği kalkınma akımından da küçük olduğundan büyük güçteki motorlarda driver ile yol verilmiyorsa burda oto trafosu ile yol verme yöntemi tercih edilir. Oto trafosu ile yol verme yönteminde yol alma akımı, normal çalışma akımının % 65’ine kadar trafosu ile yol vermede kademeden kademe geçişlerinde stator sargı akımının sıfır olmasına sebeb olur ve motorun rotor sargılarından geçen rotor akımı sıfır olmaz. Rotorun devir sayısına bağlı olarak oluşturduğu manyetik akı stator sargılarını kestiğinde şebeke frekansında bir EMK oluşur. oto tarafosu ile kademe gerilimi uygulandğı zaman stator ve rotor sargılarında oluşan EMK birbirine eklenecek şekilde aynı fazda olabilir. Yüksek akımların stator sargılarından geçmesine neden olur. Çekilen yüksek akı m motora direk yol verildiğinden motorun şebekeden çekeceği akım kalkınma akımından da yüksek olabilir. Bu durum oto trafosuyla yol verme metoduna aykırı düşer. Böyle durumlarda şekildeki bağlantı trafoları diğer yol verme metodlarına göre pahalı olması nedeniyle pek kullanılmamaktadır. Ama büyük güçlü, yük altında çalışan motorlara iki kademeli oto trafolarıyla yol verilir. D ve A kontaktörleri kapatılarak oto trafosuna şebeke gerilimi verilir. B kontaktörü kapatıldığında motor % 50 düşük geirilimle motor normal devrine ulaşınçaya kadar çalışır. D kontaktörü açılarak trafonun yarı sargısı seri reaktans bobini gibi asenkron motorun devresine seri bağlanır. Ve sonra c kontaktörü kapıtılarak motora normal şebeke EMK sı uygulanır. A kontaktörü açılarak oto trafosu devreden çıkartırılır. AS-Interface için M200D motor yol vericileri Yüksek bir IP65 koruma derecesine sahip bu motor yol vericileri, motorları ve 5,5 kW’a kadar olan yükleri çalıştırır ve korur. M200D Temel DIP anahtarı veya dönen potansiyometre kullanarak lokal ayarlarla kolay devreye alma AS-Interface ile teşhis M200D Standart ES motor starter kullanarak lokal arayüzle kolay devreye alma AS-Interface ile kapsamlı teşhis konsepti I/O’ların esnek parametrelendirilmesi mümkün Yumuşak yol verme fonksiyonuna sahip elektronik anahtarlamalı versiyonu da mevcuttur En hassas ihtiyaçlar için PROFIBUS ve PROFINET’e sahip M200D motor yol vericileri PROFIBUS ve PROFINET haberleşmesi için akıllı, son derece çok yönlü olan M200D motor yol vericileri, yüksek koruma sınıfı IP65’e sahip SIRIUS motor yol verici ürün ailesindeki en fazla fonksiyona ve haberleşme yeteneğine sahip cihazlardır. Bir motor yol vericisi ve haberleşme modülünden oluşan modüler bir yapıdadırlar. Elektronik anahtarlamalı yol verici versiyonları, entegre bir yumuşak yol verme fonksiyonuyla sunulur.. Step 7 ile parametre ataması Kapsamlı teşhis Gerçek motor akımı okunabilir Bakım fonksiyonu PROFINET versiyonunun ek fonksiyonları; PROFIenergy’i destekler MRP ve ortam teşhisi gibi PROFINET fonksiyonlarını destekler SIRIUS M200D motor yol vericilerinin fonksiyonlarına göz atın SIRIUS M200D motor yol vericileri, zorlu endüstriyel ortamlarda dağıtık kullanım için ideal çözümdür. Bu video, konveyör teknolojisindeki çeşitli olası uygulamalar hakkında bilgi edinmenizi sağlar. SIRIUS M200D motor yol vericilerinin ne kadar hızlı devreye alınabildiğini deneyimleyin Sadece 6 adımda zahmetsiz devreye alma, size zaman kazandırır. Siemens Endüstri Online Destek SIOS Teknik dokümantasyon, uygulama örnekleri ve SSS Sistem konfigüratörü Kolaylaştırılmış ürün seçimi ve konfigürasyonu Dönüştürme aracı Eski ürünlerin yerine gelen ürünleri bulmanın kolay ve verimli yolu Teknik Destek Endüstriyel kontroller için yetkin teknik danışmanlık Telefon +90 444 0 747 Ülkemizde sanayide tüketilen elektiriğin %70 ’i başka bir değişle net tüketimin %36 sı üç fazlı elektrik motorlarında kullanılmaktadır. Dolayısı ile elektrik işiyle uğraşıpta asenkron motorlarla karşılaşmakak neredeyse imkansızdır. Peki Neden Asenkron Motorlara Yol Verme Yöntemleri Uygularız Asenkron motorlar ilk kalkış anında şebekeden normal akımlarının 3 ila 6 katı akım çekebilirler. Bu durum yüksek güçlü motorlarda kumanda elemanlarının gereksiz yüksek seçilmesine ve kısa sürelerde arıza yapmasına sebebiyet verebilir. Aynı zamanda büyük güçlü motorlarda direk yol vermeye kalkılırsa sebekede istenmeyen gerilim düşümleri meydana gelir. Bu sebeplerden dolayı asenkron motorlarda yol verme yöntemlerinden biri uygulanır. Not Elektrik İç Tesisat Yönetmeligi Madde 52 – Değişik ek RG 30/11/1995- 22479 BAĞLAMA AYGITLARI iv Kendi transformatörü bulunan tüketicilerde doğrudan direkt yol verilebilecek en büyük kısa devre senkron motor gücü tüm işletme yükleri devrede iken, en büyük güçlü motorun devreye girmesi durumunda transformatör empedansları dahil, yol alan motorda, yol alma akımında bağıl gerilim %15’i aşmamak koşulu ile tüketici tarafında belirlenir. Kendi transformatörü bulunmayan tüketicilerde, doğrudan yol verilecek en büyük kısa devre asenkron motor gücü köy ve benzeri yerlerde kW, alçak gerilim şebekesi hava hattı olan kasaba ve şehirlerde 15 kW, alçak gerilim şebekesi yeraltı kablosu olan kasaba ve şehirlerde 30 kW”ır. Ancak motorun gücü transformatörün gücünün %10″nu aşamaz. Asenkron Motorlara Yol Verme Yöntemleri Doğrudan Yol Verme Yıldız Üçgen Yol Verme Oto Trafosu ile Yol Verme Dirençle Yol Verme Yumuşak Yol Verme Softstarter Sürücü ile Yol Verme Doğrudan Yol Verme Direk yol verme asenkron motorun, paket , kollu şalter veya kontaktör ile doğrudan şebekeye bağlandığı bağlantıdır. Yazının başındada belirttiğim gibi bu yöntem küçük güçlü motorlarda tercih edilir. Genel yapı ile 4 kW a kadar olan motorlara uygulanır. Asenkron Motorlara Doğrudan Yol Verme kumanda ve güç şeması Yıldız Üçgen Yol Verme Yıldız üçgen yol verme piyasada en çok kullanılan yol verme yöntemleri arasında gelmektedir. Bunun sebebi diğer yol verme yöntemlerine göre daha ekonamik olmasıdır. Bu yöntemin uygulana bilmesi için motorun uygun olması gerekmektedir her üç fazlı motora yıldız-üçgen yol verme yöntemi uygulanamaz. Motor etiketindede görüldüğü gibi Üçgen 380V Yıldız 660V yazmaktadır. Yani bu Motora yıldız-üçgen yol verme yöntemini uygulaya biliriz. Motora yıldız-üçgen yol verildiğinde şebekeden çekeceği kalkınma akımı direk yol vermeye oranla 3 katı azalır. Buda yaklaşık olarak denkgelir. Yıldız -üçgen yol vermede amaç, motoru kalkış süresince yıldız bağlı çalıştırmak ve kalkışını tamamlayan motoru hemen normal bağlantısı olan üçgen bağlı olarak çalıştırmaktır. Motor, kalkış sırasında yıldız bağlı çalıştırıldığından motor sargılarına uygulanan gerilim U√3 değerine, motorun şebekeden çektiği akım ise 1/3 değerine düşer. Yıldız Üçgen Bağlantı ve Akım Gerilim İlişkisi Motorun sargılarına uygunalan gerilim azaldığından momenti önemli ölçüde küçülür. Yıldız-üçgen yol vermenin kusursuz olması için motorun yük momentinin, yıldız bağlamadaki motor momentinden büyük olmaması ve yıldız bağlamadaki sürenin uygun olması gerekir. Bu geçiş süresi çok önemlidir. Motor, yıldız bağlantıda iken anma devir sayısına ulaşıldığı anda üçgen bağlantıya geçilmesi ve fazla aralık verilmemesi gerekir. Böyle olursa yıldızdan üçgen bağlantıya geçişteki üçgen kontaktörünün kapamama akımı küçük ve yıldızdan üçgene geçiş darbesiz olur. Aksi hâlde, üçgen bağlantıya geçişte akımda geçici artış lar görülür. Bunun sonucu kontaktörün kontakları ani yüksek ısı nedeniyle kaynak olabilir Otomatik yıldız üçgen yol verme kumanda ve güç şeması Oto Trafosu ile Yol Verme Üçgen çalışma gerilimi, şebeke gerilimine uygun olmayan motorlara yıldız/üçgen yol verme yöntemi uygulanamadığı için oto trafosu ile yol verme yöntemi uygulanır. Oto trafosununda yıldız üçgende olduğu gibi kalkış anında düşük gerlim uygulanarak motorun düşük akım çekmesi sağlanır. Oto trafoları gerilim ayarlamya yapan bir transformatör gibi çalışırlar. Kademeli olarak sarılan oto trafosunun sekonder ucundan alınan gerilim, motorun çalışma geriliminden daha küçük değerlere düşürülür. Böylece motora düşük gerilim uygulanmakta dolayısıyla motorun yol alma akımı da düşmektedir. Motor yol aldıktan sonra trafo devreden çıkarılır Bu yöntemle direk kalmada çekilen akımının dörtte biri çekilerek motorun kalkınması sağlanır. Direk yol vermde normal çalışma akımının 6 katı, yıldız üçgende 2 katı ve oto trafosunda katı kalkınma akımı çekilir. Asenkron motorlara oto trafosu ile yol verme kumanda şeması Dirençle Yol Verme Oto trafosundada olduğu gibi üçgen çalışma gerilimi, şebeke gerilimine uygun olmayan motorlara yıldız üçgen yol verme yöntemi uygulanamadığı için dirençle yol verme yöntemi uygulanır. Üç fazlı asenkron motorlara kademeli direnç ile yol vermede temel prensip, şebeke geriliminin bir kısmını yol verme direnci üzerinde düşürmek ve geriye kalan gerilimi motora uygulamaktır. Böylece motor ilk kalkınma anında aşırı akım çekmeden düşük gerilimle yol almış olur. Kalkınma akımını azaltmak için büyük güçlü motor devresine seri olarak ayarlı direnç bağlanır. Kademeli olarak ayarlanan direncin kademeleri sıra ile kontaktör kontakları tarafından devreden çıkarılır. Bu uygulamada tek kademe direnç kullanıldığında kalkınma akımı %50 civarında, çok kademeli direnç kullanıldığında ise kademe sayısına göre dahada fazla düşer. Yumuşak Yol Verme Softstarter Mikro işlemci tabanlı kontrol sistemi ile motora uygulanan gerilim ve akım kontrol edilerek motorun devreye girmesinin darbesiz olması sağlanır. Buradaki darbeden kastımız çekilen akımın ani ve yüksek olmamasıdır. Soft starter motorun akım ve gerilimini kontrol ederek motorun devreye girmesi sırasında şebeke geriliminin %30 değerinden %100 değerine kadar kontrollü bir şekilde uygular. Aynı zamanda motorun devreden çıkması sırasında gerilim %100 den %30 a kadar kontrollü bir şekilde düşürülerek devreden ayrılır. Sonuç olarak motor kalkış akımının düşürülmesi ve moment darbelerinin önlenmesi ile motor besleme kablosuna ve yüke binen zorlamalar azaltılmış olur. Böylece bakım masrafları ve bakım periyotları azalır.

sürücü ile motora yol verme